GENEL BİLGİLER

Bu yüksek kalitede bir güç kaynağıdır ve çıkışı 0-30V arasında ayarlanabilir. Devre aynı zamanda 2mA-3 A arasında akım sınırlamsı yapar(maksimum çıkış akımı 3Adir). Bu özellik güç kaynağını laboratuvar şartlarında kullanmaya elverişli kılar. Akım sınırlayıcının devrede olduğunu gösteren bir gösterge mevcuttur. Böylece devrenizin çektiği akımın ayarlanan sınırlar içinde mi yoksa üzerinde mi olduğunu görebilirsiniz.

TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Giriş Voltajı: ................ 24 VAC
Giriş Akımı: ................ 3 A (max)
Çıkış voltajı: ............. 0-30 V ayarlanabilir
Çıkış akımı: ............. 2 mA-3 A ayarlanabilir
Çıkış voltajı ripıl oranı: .% 0.01 maximum

ÖZELLİKLERİ

-Beslediği cihazı maksimum korumaya alır.

ÇALIŞMA ŞEKLİ

Girişte 24/3 A lik bir indirici trafo vardır. 24 v Devrenin 1 ve 2 uçlarına bağlanır. Trafodan çıkan AC voltajı D1-D4 köprü diyodunda doğrultulur. Köprüden gelen DC gerilim C1 ve R1 den oluşan filtrede düzgünleştirilir. Devrede değişken geribesleme düzeneği yerine çıkış voltajının kontrolü için referans voltajı olarak kullanılan sabit kazanç yükselteci vardır. Referans voltajı U1 in çıkışında üretilir. Devre şöyle çalışmaktadır : D8 diyodu zener 5.6 V luk bir zener diyodudur ve burada 0 sıcaklık akımında çalışır. U1 in çıkış voltajı D8 diyodu çalışana kadar yükselmeye başlar. Bu durumda devere stabilize lur ve R5 direnci uçlarında 5.6 V görünür.Op-amp a ait non-inverting girişinden geçen akımın miktarı önemsizdir. Fakat bu akım R5 ve R6 dirençleri üzerinden de geçmektedir. Bu dirençlerin değerleri aynı olduğundan bu iki direncin uçları arasındaki voltaj herbirinin üzerindeki voltajın 2 katıdır. Böylece U1 çıkışındaki (pin 6) voltaj zener voltajının 2 katı yani 11.2 V dur. U2 entegre devresi A=(R11+R12)/R11 formülüne göre sabit 3 X yükseltme faktörüne sahiptrir ve 11.2 voltluk referans voltajını yaklaşık 33 volta yükseltir. RV! Trimeri ve R10 direnci çıkış voltajı limitlerini ayarlamaya yarar ve böylece voltaj 0 V a kadar düşürülebilir.

Devrenin diğer bir avantajı da sabit çıkış voltajında maksimum çıkış akımını verebilmesidir. Bunu sağlamak için devre yüke seri bağlı olab R7 direnci üzerinde düşen voltajı algılamaktadır. Bu fonksiyondan sorumlu olan IC U3 tür. U3 ün inverting girişi R21 üzerinden 0 V a biaslanmıştır. Aynı zamanda aynı IC nin non-inverting girişi P2 aracılığı ile herhangi bir voltaja ayarlanabilir. Örneğin birkaç voltluk bir çıkış voltajı ele alalım. IC nin girişi 1 Volt ta tutulacak şekilde P2 ayarlanır. Eğer yük artarsa çıkış voltajı devrenin voltaj yükseltici bölümü tarafından sabit tutulur ve yükle seri durumda bulunan R7 nin varlığı düşük değerde olması ve voltaj kontrol devresinin geribesleme döngüsü dışında olması sebebiyle ihmal edilebilir bir etkiye sahiptir. Yük sabit tutulduğu ve voltaj değişmediği sürece devre kararlı durumdadır. Eğer yük artarsa ve böylece R7 üzerindeki voltaj düşümü 1 V un üzerine çıkarsa IC3 dvreye girer ve devre sabit akım modunda çalışmaya döner. U3 ün çıkışı D9 aracılığı ile U2 nin non-inverting girişine akuple edilmiştir. U2 voltaj kontrolundan sorumludur. R7 uçları arasındaki voltaj kontrol edilir ve önceden ayarlamış olduğumuz (Örneğimizde 1 Volt) voltajın üzerine çıkmasına müsade edilmez. Çıkış akımı sabit tutulur ve akım limitini 0 mA hassasiyetinde sabit tutmak mümkündür. C8 kapasitörü devrenin kararlılığını artırmak için kullanılmaktadır. Q3 transistörü akım limiti aşıldığında uyarı maksadı ile LED in çalışması için kullanılmıştır. Çıkış voltajının kontrolunun 0 Volta kadar kontrolunun U2 tarafından sağlanabilmesi için bir negatif besleme barasına ihtiyaç vardır ve bu da C2 ve C3 çevresindeki devre tarafından sağlanmaktadır. Aynı negatif besleme U3 taraafındanda kullanılmaktadır. U1 sabit şartlar altında çalışırken regüle edilmemiş pozitif besleme barasından ve şaseden de beslenerek çalışabilir. Negatif besleme barası R3 ve D7 tarafından stabilize edilen basit bir voltaj pompası tarafından üretilir. Negatif besleme barası bozulur bozulmaz Q1 tüm sürücüyü çıkış seviyesine çeker. Bu devreyi ve devreye bağlı cihazı korumak için çıkış voltajını AC kesilir kesilmez 0 a getirir. Normal çalışma sırasınad Q1 R14 tarafından devre dışı bırakılır fakat negatif besleme barası bozulduğunda tranzistör çalışmaya başlar ve U2 nin çıkışını 0 a getirir. Entegre dahili bir korumaya sahiptir ve bu nedenle hasar görmez. Bu güç kaynağının çıkışı emniyetli olduğundan deneylerde kullanılmasında büyük avantajları vardır.

TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Giriş Voltajı: ................ 24 VAC
Giriş Akımı: ................ 3 A (max)
Çıkış voltajı: ............. 0-30 V ayarlanabilir
Çıkış akımı: ............. 2 mA-3 A ayarlanabilir
Çıkış voltajı ripıl oranı: .% 0.01 maximum

ÖZELLİKLERİ

-Beslediği cihazı maksimum korumaya alır.

ÇALIŞMA ŞEKLİ

Girişte 24/3 A lik bir indirici trafo vardır. 24 v Devrenin 1 ve 2 uçlarına bağlanır. Trafodan çıkan AC voltajı D1-D4 köprü diyodunda doğrultulur. Köprüden gelen DC gerilim C1 ve R1 den oluşan filtrede düzgünleştirilir. Devrede değişken geribesleme düzeneği yerine çıkış voltajının kontrolü için referans voltajı olarak kullanılan sabit kazanç yükselteci vardır. Referans voltajı U1 in çıkışında üretilir. Devre şöyle çalışmaktadır : D8 diyodu zener 5.6 V luk bir zener diyodudur ve burada 0 sıcaklık akımında çalışır. U1 in çıkış voltajı D8 diyodu çalışana kadar yükselmeye başlar. Bu durumda devere stabilize lur ve R5 direnci uçlarında 5.6 V görünür.Op-amp a ait non-inverting girişinden geçen akımın miktarı önemsizdir. Fakat bu akım R5 ve R6 dirençleri üzerinden de geçmektedir. Bu dirençlerin değerleri aynı olduğundan bu iki direncin uçları arasındaki voltaj herbirinin üzerindeki voltajın 2 katıdır. Böylece U1 çıkışındaki (pin 6) voltaj zener voltajının 2 katı yani 11.2 V dur. U2 entegre devresi A=(R11+R12)/R11 formülüne göre sabit 3 X yükseltme faktörüne sahiptrir ve 11.2 voltluk referans voltajını yaklaşık 33 volta yükseltir. RV! Trimeri ve R10 direnci çıkış voltajı limitlerini ayarlamaya yarar ve böylece voltaj 0 V a kadar düşürülebilir.

Devrenin diğer bir avantajı da sabit çıkış voltajında maksimum çıkış akımını verebilmesidir. Bunu sağlamak için devre yüke seri bağlı olab R7 direnci üzerinde düşen voltajı algılamaktadır. Bu fonksiyondan sorumlu olan IC U3 tür. U3 ün inverting girişi R21 üzerinden 0 V a biaslanmıştır. Aynı zamanda aynı IC nin non-inverting girişi P2 aracılığı ile herhangi bir voltaja ayarlanabilir. Örneğin birkaç voltluk bir çıkış voltajı ele alalım. IC nin girişi 1 Volt ta tutulacak şekilde P2 ayarlanır. Eğer yük artarsa çıkış voltajı devrenin voltaj yükseltici bölümü tarafından sabit tutulur ve yükle seri durumda bulunan R7 nin varlığı düşük değerde olması ve voltaj kontrol devresinin geribesleme döngüsü dışında olması sebebiyle ihmal edilebilir bir etkiye sahiptir. Yük sabit tutulduğu ve voltaj değişmediği sürece devre kararlı durumdadır. Eğer yük artarsa ve böylece R7 üzerindeki voltaj düşümü 1 V un üzerine çıkarsa IC3 dvreye girer ve devre sabit akım modunda çalışmaya döner. U3 ün çıkışı D9 aracılığı ile U2 nin non-inverting girişine akuple edilmiştir. U2 voltaj kontrolundan sorumludur. R7 uçları arasındaki voltaj kontrol edilir ve önceden ayarlamış olduğumuz (Örneğimizde 1 Volt) voltajın üzerine çıkmasına müsade edilmez. Çıkış akımı sabit tutulur ve akım limitini 0 mA hassasiyetinde sabit tutmak mümkündür. C8 kapasitörü devrenin kararlılığını artırmak için kullanılmaktadır. Q3 transistörü akım limiti aşıldığında uyarı maksadı ile LED in çalışması için kullanılmıştır. Çıkış voltajının kontrolunun 0 Volta kadar kontrolunun U2 tarafından sağlanabilmesi için bir negatif besleme barasına ihtiyaç vardır ve bu da C2 ve C3 çevresindeki devre tarafından sağlanmaktadır. Aynı negatif besleme U3 taraafındanda kullanılmaktadır. U1 sabit şartlar altında çalışırken regüle edilmemiş pozitif besleme barasından ve şaseden de beslenerek çalışabilir. Negatif besleme barası R3 ve D7 tarafından stabilize edilen basit bir voltaj pompası tarafından üretilir. Negatif besleme barası bozulur bozulmaz Q1 tüm sürücüyü çıkış seviyesine çeker. Bu devreyi ve devreye bağlı cihazı korumak için çıkış voltajını AC kesilir kesilmez 0 a getirir. Normal çalışma sırasınad Q1 R14 tarafından devre dışı bırakılır fakat negatif besleme barası bozulduğunda tranzistör çalışmaya başlar ve U2 nin çıkışını 0 a getirir. Entegre dahili bir korumaya sahiptir ve bu nedenle hasar görmez. Bu güç kaynağının çıkışı emniyetli olduğundan deneylerde kullanılmasında büyük avantajları vardır.

MALZEME LİSTESİ

R1 = 22 KOhm 1W

R2 = 82 Ohm 1/4W

R3 = 220 Ohm 1/4W

R4 = 47 KOhm 1/4W

R5 R6 R13 R20 R21 = 10 KOhm 1/4W

R7 = 047 Ohm 5W

R8 R11 = 27 KOhm 1/4W

R9 R19 = 22 KOhm 1/4W

R10 = 270 KOhm 1/4W

R12 R18 = 56KOhm 1/4W

R14 = 15 KOhm 1/4W

R15 R16 = 1 KOhm 1/4W

R17 = 33 Ohm 1/4W

R22 = 39 KOhm 1/4W

RV1 = 100K trimmer

P1 P2 = 10KOhm linear pontesiometer

C1 = 3300 uF/50V electrolytic

C2 C3 = 47uF/50V electrolytic

C4 = 100nF polyester

C5 = 200nF polyester

C6 = 100pF ceramic

C7 = 10uF/50V electrolytic

C8 = 330pF ceramic

C9 = 100pF ceramic

D1 D2 D3 D4 = 1N540234 diode 2A - RAX GI837U

D5 D6 = 1N4148

D7 D8 = 56V Zener D9 D10 = 1N4148

D11 = 1N4001 diode 1A

Q1 = BC548 NPN transistor or BC547

Q2 = 2N2219 NPN transistor

Q3 = BC557 PNP transistor or BC327

Q4 = 2N3055 NPN power transistor

U1 U2 U3 = TL081 operational amplifier

D12 = LED diode

Devre Şeması